წყარო: ადამიანის უფლებათა ცენტრი (HRC)

2023 წლის 3 აგვისტოს რაჭაში, კურორტ შოვში ღვარცოფმა 33 ადამიანი იმსხვერპლა. “მთის ამბების” რედაქტორი, გელა მთივლიშვილი, რომელიც ტრაგედიას ადგილიდან აშუქებდა და პასუხისმგებელ უწყებების საქმიანობაზე კრიტიკულ მასალებს ამზადებდა, ხელისუფლების თავდასხმების სამიზნე გახდა. მედიამ 4 აგვისტოს ვიდეო გაავრცელა, სადაც ჩანს, თუ როგორ აყენებენ შეურაცხყოფას იქ მყოფი საჯარო მოხელეები მთივლიშვილს. "მთის ამბები"აღნიშნავს, რომ ამ მხრივ განსაკუთრებით ამბროლაურის საკრებულოს წევრი “ქართული ოცნებიდან” ელიზბარ კობახიძე აქტიურობდა. 

5 აგვისტოს “მთის ამბებმა” გაავრცელა ფოტო, სადაც აღბეჭდილი იყო სტიქიის ზონაში დაკარგული შვილის მოსაძებნად მისული მამა, რომელიც უყურებდა, თუ როგორ საუბრობდნენ ხელისუფლების წარმომდგენლები ერთმანეთთან. მედია აღნიშნავდა, რომ დაკარგულის მამა პასუხს ელოდა, თუმცა მასთან სასაუბროდ არავინ მისულა.

აღნიშნულ პოსტზე პარლამენტის თავმჯდომარემ, შალვა პაპუაშვილმა, რომელიც სხვებთან ერთად აღბეჭდილია სურათზე, დააკომენტარა, რომ იმედი ჰქონდა მედია ფოტოს წაშლიდა, რადგან სწორედ ამ კადრის გადაღებამდე ბევრი ისაუბრა აღნიშნულ ადამიანთან. 

პაპუაშვილმა კომენტარის დაწერის შემდეგ,  14 სექტემბერს მთივლიშვილს “თვითგამოცხადებული ჟურნალისტი” უწოდა, “ქართული ოცნების” თავმჯდომარემ, ირაკლი კობახიძემ კი “მთის ამბების” რედაქტორზე თქვა, რომ ის “სამარცხვინო კაცია” და მას არ აქვს კავშირი მედიასა და ჟურნალისტიკასთან.

გაზიარება:

მედიის ადვოკატირების კოალიცია მედიაგარემოს გაუარესების საგანგაშო შემთხვევებს გამოეხმაურა. კოალიციის შეფასებით, „სახიფათოა პარლამენტის თავმჯდომარის, შალვა პაპუაშვილის, თავდასხმები წამყვანი მედიის, „მთის ამბების” წინააღმდეგ“. კოალიციამ მმართველ პარტიას მოუწოდა, მედიის თავისუფლების დასაცავად დაუყოვნებლივ მიიღოს ზომები, ვინაიდან ევროინტეგრაციის გზაზე მყოფი ქვეყნისთვის სიტყვასა და გამოხატვის  თავისუფლების პრინციპების დაცვა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია.

გაზიარება:

წყარო: ადამიანის უფლებათა ცენტრი (HRC)

ტელეკომპანია “ფორმულას” ჟურნალისტმა, ნინო გელაშვილმა დაადასტურა, რომ მედიით გავრცელებული, სავარაუდოდ, სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურიდან (სუს) მოპოვებული ოპერატიული კრებსის ის ნაწილი, სადაც ის ფიგურირებს, ნამდვილია. ჟურნალისტის თქმით, ის 2020 წლის ზაფხულში კონკრეტული ფაქტის დასაზუსტებლად პრეზიდენტის ადმინისტრაციის ხელმძღვანელს დაუკავშირდა, ამ საუბრის შინაარსი კი სუს-ის ანგარიშში მოხვდა. 

2021 წლის 1 აგვისტოს, ტელეკომპანია „ მთავარი არხის“ დირექტორმა ნიკა გვარამიამ გადაცემაში - „მთავარი აქცენტები“ სავარაუდოდ, სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურიდან (სუს) მოპოვებული ოპერატიული კრებსი გაასაჯაროვა. გვარამიას განცხადებით, დოკუმენტი ადასტურებდა იმას, რომ სუს უკანონოდ, ფარულად უსმენდა სასულიერი პირებს, ოპოზიციის წარმომადგენლებს, ჟურნალისტებს, მთავრობის ადმინისტრაციის მოქმედ და ყოფილ თანამშრომლებს და მათი პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობას არღვევდა. ყველა ეს ინფორმაცია 2020 წლის წინასაარჩევნო პერიოდსა და 2020 წელს უკავშირდება.

გაზიარება:

საქართველოს პროკურატურაში მედიასაშუალებების მიერ ფარულ ჩანაწერებთან დაკავშირებით გავრცელებულ ინფორმაციაზე გამოძიება 2021 წლის 9 მარტს დაიწყო. კერძო კომუნიკაციის საიდუმლოების დარღვევის საქმეზე, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 158-ე მუხლის 1-ლი და მე-2 ნაწილებით გათვალისწინებული დანაშაულის ნიშნებით. გავრცელებული ჩანაწერების ავთენტიკურობის დადგენის მიზნით, პროკურატურამ ნინო გელაშვილიც გამოკითხა.

გაზიარება:

ნინო გელაშვილის ინტერესებს ადამიანის უფლებათა ცენტრი (HRC)  იცავს. ჟურნალისტი 2023 წლის 5 ოქტომბერს ადამიანის უფლებათა ცენტრის ადვოკატთან ერთად გამოიკითხა. ამავე დღეს პროკურატურამ ჟურნალისტი დაზარალებულად ცნო.

გაზიარება:

წყარო: ადამიანის უფლებათა ცენტრი (HRC)

„ტვ მონიტორინგის“ განცხადებით, 2023 წლის 19 სექტემბერს მათ ჟურნალისტს, შოთიკო სადაღაშვილს სიცოცხლის მოსპობით დაემუქრნენ.  მათივე ცნობით, ჟურნალისტმა სიუჟეტი ჭალის დასახლებაში ნანგრევებად ქცეულ შენობაზე მოამზადა, კომენტარისთვის მან გორის მერიის წარმომადგენელს მიმართა, სიუჟეტის ეთერში გასვლის შემდეგ კი მას ტელეფონზე, სავარაუდოდ, საჯარო მოხელე დაუკავშირდა და სიცოცხლის მოსპობით დაემუქრა. ადამიანის უფლებათა ცენტრის (HRC) ცნობით, ჟურნალისტმა პროფესიულ საქმიანობაში ხელის შეშლის და მუქარის საქმეზე შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს მიმართა. 

გაზიარება:

სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა გამოძიება  საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 154-ე მუხლით დაიწყო, რაც ჟურნალისტის პროფესიულ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლას გულისხმობს. HRC-ის ცნობით, 2023 წლის 25 დეკემბერს გენერალურმა პროკურატურამ შოთიკო სადაღაშვილს დაზარალებულის სტატუსი მიანიჭა, თუმცა ბრალი კონკრეტული პირისთვის დღემდე არ წარუდგენიათ.

გაზიარება:

შოთიკო სადაღაშვილის უფლებებს ადამიანის უფლებათა ცენტრი (HRC) იცავს. ჟურნალისტი 2023 წლის 29 სექტემბერს ორგანიზაციის იურისტთან ერთად გამოიკითხა. 

გაზიარება:

წყარო: ადამიანის უფლებათა ცენტრი (HRC)

ადამიანის უფლებათა ცენტრის (HRC) ინფორმაციით, 2023 წლის 21 ივნისს „ტვ მონიტორინგის“ ჟურნალისტს და ოპერატორს სამედიცინო დაწესებულება „გორმედის“ დაცვის სამსახურის თანამშრომელმა ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელი შეუშალა. ჟურნალისტის თქმით,  ადგილზე მისვლა მოქალაქეებმა სთხოვეს, რომლებიც სამედიცინო სერვისებთან შეზღუდულ წვდომას აპროტესტებდნენ. დაცვის თანამშრომელმა მედიის წარმომადგენლებს საავადმყოფოს ტერიტორიაზე გადაღების საშუალება არ მისცა, მიაყენა სიტყვიერი შეურაცხყოფა და ტელეკომპანიის ტექნიკის დამტვრევა სცადა.

გაზიარება:

მედიის წარმომადგენლებმა სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს მიმართეს, თუმცა უწყებას გამოძიება არ დაუწყია. 

გაზიარება:

ირაკლი კოშაძისა და თორნიკე გელიტაშვილის ინტერესებს ადამიანის უფლებათა ცენტრი (HRC) იცავს. 2023 წლის 19 სექტემბერს სპეციალური საგამოძიებო სამსახურისაგან მიღებული წერილის საფუძველზე HRC აცხადებს, რომ თორნიკე გელიტაშვილთან და ირაკლი კოშაძესთან გასაუბრების შემდეგ უწყებამ დანაშაულის ნიშნები ვერ გამოკვეთა, შესაბამისად, გამოძიება საქმეზე არ დაწყებულა. 2023 წლის 27 სექტემბერს HRC-მ გენერალურ პროკურატურასა და სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლის საქმეზე გამოძიების დაწყება მოსთხოვა.

გაზიარება:

წყარო: ადამიანის უფლებათა ცენტრი (HRC)

2022 წლის 5 ივლისს ქარელში, „ტვ მონიტორინგის“ ჟურნალისტს და ოპერატორს თავს დაესხნენ. კრემლისტური და ულტრამემარჯვენე პარტია - კონსერვატიული მოძრაობის წევრებმა და მხარდამჭერებმა მათ სიტყვიერი და ფიზიკური შეურაცხყოფა მიაყენეს. “ტვ მონიტორინგის” წამყვანის განცხადებითა და გავრცელებული კადრების მიხედვით, თავდამსხმელები ალკოჰოლის ზემოქმედების ქვეშ იმყოფებოდნენ.

მათივე თქმით, კრემლისტური პარტიის წევრებმა ტელევიზიის ტექნიკის დამტვრევა სცადეს, ისინი მედიის წარმომადგენლებს პასუხს მათი ტელევიზიის სარედაქციო პოლიტიკის გამო სთხოვდნენ. „ტვ მონიტორინგის“ ცნობით, ერთ-ერთმა თავდამსხმელმა გადამღებ ჯგუფს განუცხადა, რომ მათ ე.წ. აუზის ტერიტორიაზე გადაღების უფლება არ ჰქონდათ, რის შემდეგაც ძალის გამოყენებით სატელევიზიო ტექნიკის  წართმევა სცადა. HRC-ის ინფორმაციით, ამ დროს ჟურნალისტი და ოპერატორი საჯარო ტერიტორიაზე იმყოფებოდნენ.

გაზიარება:

"ტვ მონიტორინგის" ჟურნალისტის და ოპერატორის საქმეზე სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა გამოძიება სისხლის სამართლის კოდექსის 154-ე მუხლით დაიწყო, რაც ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლას გულისხმობს.

გაზიარება:

მედიის წარმომადგენლების ინტერესებს ადამიანის უფლებათა ცენტრი (HRC) იცავს. ორგანიზაციის განცხადებით, მათ ჟურნალისტების დაზარალებულად ცნობის, დამნაშავეთა სისხლის სამართლის პასუხისგებაში მიცემისა და საქმის მასალების ასლების გადაცემის მოთხოვნით გენერალურ პროკურატურას მიმართეს. მოთხოვნა არც ზედამხედველ პროკურორს და არც ზემდგომ პროკურორს არ დაუკმაყოფილებია.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ შსს-სმედიის წარმომადგენლებზე თავდასხმის ფაქტის დროული გამოძიებისკენ მოუწოდა.

ადამიანის უფლებათა ცენტრის ცნობით, იქიდან გამომდინარე, რომ საქმეზე ეფექტიანი გამოძიება არ ხორციელდება, ჟურნალისტებს დაზარალებულის სტატუსი არ ენიჭებათ, 2024 წლის 30 იანვარს შოთიკო სადაღაშვილისა და თორნიკე გელიტაშვილისთვის ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონოდ ხელშეშლის საქმეზე საჩივარი ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში წარადგინეს. ორგანიზაციამ კონვენციის მე-10 და მე-13 მუხლების დარღვევის დადგენა მოითხოვა (გამოხატვის თავისუფლება, სამართლებრივი დაცვის ქმედითი საშუალების უფლება). 

HRC-ის ინფორმაციით, აღნიშნულ საქმეზე ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ მათი საჩივარი წარმოებაში მიიღო, ხოლო საქართველოს მთავრობა ორგანიზაციის საჩივარს არ დაეთანხმა. საქართველოს მთავრობის პოზიციაში აღნიშნულია, რომ ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონო ხელშეშლას ადგილი არ ჰქონია, რამდენადაც ჟურნალისტები კერძო ტერიტორიაზე იმყოფებოდნენ, საიდანაც ნებართვის გარეშე გადაღების განხორციელების უფლება არ ჰქონდათ.

HRC-ის საპასუხო მტკიცებულებებში კი აღნიშნულია, რომ ადგილი, საიდანაც ჟურნალისტები გადაღებას ახორციელებდნენ, საჯარო სივრცეს წარმოადგენდა და  მათი შეზღუდვის უფლება არავის არ ჰქონდა.

გაზიარება:

წყარო: ადამიანის უფლებათა ცენტრი (HRC)

“რადიო თავისუფლების” ინფორმაციით, 2022 წლის 18 თებერვალს კასპის მუნიციპალიტეტის საკრებულოში ავტომობილების შეძენის მიზნით ბიუჯეტში ცვლილების შეტანის საკითხს განიხილავდნენ, რაც ოპოზიციის წარმომადგენლებმა და აქტივისტებმა გააპროტესტეს. მედიის ინფორმაციით, შეხლა-შემოხლის დროს ოპოზიციონერებთან და აქტივისტებთან ერთად სხდომათა დარბაზი ძალის გამოყენებით  ჟურნალისტებსაც დაატოვებინეს. ადამიანის უფლებათა ცენტრის (HRC) ცნობით, შინაგან საქმეთა სამინისტროს კრიმინალურმა პოლიციამ და დაცვის პოლიციის თანამშრომლებმა ტელეკომპანია “პირველის” ჟურნალისტს, მალხაზ მიქელაძესა და ტელეკომპანია მთავარი არხის ჟურნალისტს გიორგი ახალკაცს ფიზიკური შეურაცხყოფა მიაყენეს, ზურგში ხელი ჰკრეს და ფეხებში დაარტყეს. HRC-ის ინფორმაციით, ტელეკომპანია “ფორმულას” ჟურნალისტს, ვლადიმერ ბიჭაშვილს, ოპერატორს ვლადიმერ მიხანაშვილს, ასევე, “ტვ მნიტორინგის” ჟურნალისტს, ირაკლი კოშაძესა და ოპერატორს, თორნიკე გელიტაშვილს სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს.

გაზიარება:

2022 წლის 18 თებერვალს კასპის საკრებულოს შენობაში მომხდარზე გამოძიება სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა,  სისხლის სამართლის კოდექსის 333-ე მუხლის მე-3 ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტით დაიწყო, რაც სამსახურებრივი უფლებამოსილების ძალადობით გადამეტებას გულისხმობს.

გაზიარება:

მედიის წარმომადგენლების ინტერესებს ადამიანის უფლებათა ცენტრი (HRC) იცავს. ორგანიზაციის განცხადებით, გენერალური პროკურატურისადმი არაერთხელ მიმართვის მიუხედავად, ჟურნალისტების დაზარალებულად ცნობა არ მომხდარა. საქმეზე გამოძიების სისხლის სამართლის 154-ე მუხლით (პროფესიულ საქმიანობაში ხელისშეშლა) წარმართვის შესახებ მოთხოვნით HRC-მა სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურსაც მიმართა, თუმცა შესაბამისი უწყებების მხრიდან მიმართვას სამართლებრივი რეაგირება არ მოჰყოლია . 

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ შინაგან საქმეთა სამინისტროს მომხდარი ფაქტის გამოძიებისკენ,  ხოლო ხელისუფლებას ჟურნალისტების უსაფრთხოების დაცვისა და  პროფესიული საქმიანობის შესრულებისთვის სათანადო გარემოს შექმნისკენ მოუწოდა.

HRC-ის განცხადებით, იქიდან გამომდინარე, რომ საქმეზე ეფექტიანი გამოძიება არ ხორციელდება და ჟურნალისტებს დაზარალებულის სტატუსი არ ენიჭებათ, 2024 წლის 24 იანვარს ვლადიმერ ბიჭაშვილის, ვლადიმერ მიხანაშვილის, გიორგი ახალკაცის, მალხაზ მიქელაძის, ირაკლი კოშაძისა და თორნიკე გელიტაშვილის საქმეზე ორგანიზაციამ საჩივარი ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში წარადგინა, სადაც კონვენციის მე-3, მე-10 და მე-13 მუხლების დარღვევის დადგენას მოითხოვეს (წამების აკრძალვა, გამოხატვის თავისუფლება, სამართლებრივი დაცვის ქმედითი საშუალების უფლება).

გაზიარება: